Tuesday, April 17, 2012

Thiền là mẹo

Thiền là bí ẩn đến mức có thể gọi nó là khoa học,
nghệ thuật hay mẹo, mà cũng chẳng mâu thuẫn gì.
Từ một quan điểm nào đó thì đấy là khoa học vì có kĩ
thuật rõ ràng phải thực hiện. Không có ngoại lệ cho nó,
nó gần như một qui luật khoa học.


Nhưng từ một quan điểm khác thì cũng có thể nói nó
là nghệ thuật. Khoa học là sự mở rộng của tâm trí - nó là
toán học, nó là logic, nó là hợp lí. Thiền thuộc về trái tim,
không thuộc về tâm trí - nó không logic, nó gần với tình
yêu. Nó không giống như các hoạt động khoa học khác,
mà giống âm nhạc, thơ ca, hội hoạ, vũ điệu; do đó có thể
gọi nó là nghệ thuật.
Nhưng thiền là bí ẩn lớn đến mức dù có gọi nó là
‘khoa học’ và ‘nghệ thuật’ thì vẫn chưa vét cạn được nó.
Nó là mẹo, nó không thể dạy được. Mẹo không phải là
nghệ thuật. Mẹo là điều bí ẩn nhất trong hiểu biết con
người.43
Khi tôi còn nhỏ, tôi được gửi đến một ông thầy, một
người bơi lội bậc thầy. Ông ấy là người bơi giỏi nhất
thành phố, còn tôi thì chưa bao giờ biết tới một người mê
sông nước đến như vậy. Nước là thiên thần với ông ấy,
ông ấy tôn thờ nó, và sông là nhà ông ấy. Sáng sớm -
quãng ba giờ sáng - bạn đã thấy ông trên bờ sông và ban
đêm bạn thấy ông ngồi đấy, thiền bên cạnh dòng sông.
Toàn bộ cuộc đời ông chỉ bao gồm việc ở gần với con
sông.
Khi tôi được đem đến cho ông - tôi muốn học bơi -
ông ấy nhìn tôi, ông ấy cảm thấy điều gì đó. Ông ấy nói:
“Nhưng không có cách nào để học bơi cả; ta có thể ném
con xuống nước và rồi việc bơi sẽ tới theo cách của nó.
Không có cách nào để học nó, điều đó không thể dạy
được. Đấy là mẹo, không phải là tri thức.”
Và đấy là điều ông ấy làm - ông ấy ném tôi tôi xuống
nước còn ông ấy thì đứng trên bờ. Hai ba lần tôi chìm
nghỉm và tôi cảm thấy tôi gần như chết đuối. Ông ấy vẫn
chỉ đứng đấy, ông ấy thậm chí không cố giúp tôi! Tất
nhiên khi cuộc sống bạn bị đe doạ thì bạn sẽ làm bất kì
điều gì bạn có thể. Cho nên tôi vung tay loạn xạ - chúng
đập tứ tung, cuống cuồng, nhưng mẹo lại tới. Khi cuộc
sống bị nguy khốn thì bạn làm bất kì cái gì bạn có thể
làm... Và bất kì khi nào bạn làm bất kì cái gì bạn có thể
làm một cách toàn bộ thì mọi việc xảy ra!
Tôi có thể bơi! Tôi thật xúc động! “Lần sau,” tôi nói,
“thầy không cần ném con xuống nước nữa - con sẽ tự
nhảy. Bây giờ tôi biết rằng có sức nổi tự nhiên của thân
thể. Đấy không phải là vấn đề bơi lội, đấy chỉ là vấn đề
trở nên hài hoà với yếu tố nước. Một khi bạn hài hoà với
yếu tố nước thì nó sẽ bảo vệ bạn.”

Thiền tự do đầu tiên và cuối cùng, Osho

No comments:

Post a Comment