Trong báo Reader Digest có kể
một chuyện thưa kiện khá lạ đời. Một ông nọ xem tivi, chương trình Fear
Factor sợ quá rồi bị ám ảnh, ông ta đệ đơn kiện chương trình này phải bồi
thường. Nhưng quan tòa bác đơn và nói ngày nay người ta chế ra cái đồ bấm đổi
đài (remote control) để làm gì? Nếu ông xem thấy sợ thì phải biết đổi đài. Ông
không đổi đài là lỗi tại ông chứ không phải tại đài truyền hình.
Trong tâm con người cũng có
nhiều đài, nhiều băng tần như tivi, radio. Có những đài mang tên buồn, vui, ưa,
ghét, giận, hờn, lo, sợ, v.v... Đài mang tên buồn thì hay chiếu những
chuyện buồn đủ loại từ nhiều năm cũ. Đài mang tên vui thì chuyên phát những
chuyện vui quá khứ. Đài mang tên ưa thì hay chiếu những thứ mà ta ưa thích,
thèm muốn. Đài mang tên ghét thì hay chiếu những thứ khiến cho ta phát ghét,
v.v...
Hàng ngày khi tiếp xúc với
cảnh vật bên ngoài, gặp cái gì đáng yêu thì về nhà hình ảnh đó cứ hiện lên hoài
trong tâm, đây là chúng ta đang xem đài "vui"; thấy cái gì đáng ghét
thì hình ảnh đó cũng hiện lên hoài và chúng ta bị dính vào đó rồi buồn bực
không nguôi, đây là tâm đang chiếu đài "buồn" cho ta xem. Nếu buồn
quá thì phải biết đổi đài, tức là khởi tâm suy nghĩ, nhớ lại chuyện vui nào
khác. Nếu vui quá mà ngủ không được thì ta cũng có thể đổi đài, nghĩ đến cái gì
đó cho tâm bình lại để bớt kích thích. Sự đổi đài này trong đạo Phật gọi là
thay chốt.
Khi tâm tham, sân, si thì nó
phát ra những ý nghĩ, hình ảnh tham, sân, si làm mình phiền não. Nhưng ta không
biết là mình có thể đổi đài nên cứ nằm yên hoặc ngồi ì ra đó chịu trận. Khi
tham thì radio hay tivi tham phát ra các ý tưởng tham lẩn vẩn trong đầu xúi
giục ta tìm cách thỏa mãn lòng tham. Khi sân thì đài radio, tivi trong tâm cứ
phát ra những ý tưởng sân xúi giục ta phải giận hờn, la hét, chửi bới, đánh đập
người làm trái ý ta.
Con người có khả năng suy
nghĩ, vậy hãy dùng khả năng này mà đổi đài trong tâm để thoát khổ. Nói thì có
vẻ dễ nhưng muốn sử dụng được khả năng đổi đài trong tâm không phải là dễ. Đó
là lý do tại sao cần phải tu tập thiền quán, vì thiền quán giúp chúng ta có
chánh niệm, tỉnh giác, có định lực và từ đó mới có thể đổi đài trong tâm dễ
dàng.
Thích Trí Siêu, Dòng Đời Vô
Tân, NXB Phương Đông, 2010
No comments:
Post a Comment